Νίκος Κοτζιάς. Λαθροχειρίες: Η επήρεια των νησιών στην ΑΟΖ. Δεν υπάρχουν γραμμές βάσης; Και ορισμένες οφειλόμενες απαντήσεις

Χθες δημοσιεύτηκε ολόκληρη η συμφωνία. Όσα έγραψα στο κείμενό μου για τις «5» αμαρτίες της συμφωνίας, δικαιώνονται, και λίγα είπα. Είναι μια συμφωνία, γραμμένη στο πόδι, πρόχειρη και χωρίς σαφείς συντεταγμένες. Δίνει μόνο τις συντεταγμένες της οριοθέτησης της διαχωριστικής των δύο ΑΟΖ. Τι δεν δίνει; Δεν δίνει τις συντεταγμένες των σημείων βάσης με τα οποία καθορίστηκε η ΑΟΖ. Τα σημεία βάσης είναι η αφετηρία από όπου ξεκινά/μετριέται μια ΑΟΖ. Αν, επί παραδείγματι ξεκινά από την ηπειρωτική χώρα ή συμπεριλαμβάνει και την επήρεια των νησιών μπροστά από την ηπειρωτική περιοχή. Άλλο παράδειγμα, αν ξεκινά από την Κρήτη, ή από τα νησιά και νησίδες που βρίσκονται μπροστά από την Κρήτη. Τα σημεία βάσης δεν έχουν μεγάλη σημασία για την Αίγυπτο, διότι όλα τα δικά της σημεία βρίσκονται στην ακτογραμμή της. Απλό και εύληπτο. Είναι, όμως, πρόβλημα για την ελληνική πλευρά. Μεγάλο πρόβλημα. Και αυτό διότι η ελληνική πλευρά έπρεπε με τα σημεία βάσης να καθορίσει και την επήρεια κάθε νησιού. Επί παραδείγματι, αν δεν έχουν τα νησιά σημεία βάσης, τότε δεν έχουν καθόλου επήρεια ή αν έχουν σημεία βάσης σε μια πλευρά των ακτών τους, σημαίνει ότι έχουν περιορισμένη επήρεια. 

Γίνεται φανερό, ότι σκόπιμα η κυβέρνηση παραιτήθηκε από το στοιχειώδες μιας τέτοιας συμφωνίας και της διασφάλισης των ελληνικών συμφερόντων, που είναι ο προσδιορισμός των σημείων βάσης, για ένα και μόνο λόγο. Διότι δεν τα διασφάλισε! Προκειμένου να το κρύψει αυτό και να βγαίνουν οι υπουργοί της και να πουλάνε «φύκια για μεταξωτές κορδέλες», ότι τάχα διασφαλίστηκε η επήρεια των νησιών, δεν συμπεριέλαβε στην οριοθέτηση της ΑΟΖ τα σημεία βάσεις! Μερικά νησιά μας καθότι δεν τους αναγνωρίστηκε καθόλου επήρεια, σε μερικά δε διότι τους δίνεται περιορισμένη επήρεια σε απαράδεκτο βαθμό.

Η κυβέρνηση μιλά για το διεθνές δίκαιο, ενώ δεν διασφάλισε τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, αλλά απέκρυψε ακόμα και τις τεχνικές προϋποθέσεις και απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου! Πονηράδα! Ασχετοσύνη! Μπορεί και τα δύο. Σίγουρα πρόκειται για μια προβληματική κυβέρνηση. 

Η συμφωνία για την ΑΟΖ με την Αίγυπτο, δεν συμπεριλαμβάνει δυτικά το Γαϊδουρονήσι ή Χρυσή του νομού Λασιθίου. Εγκαταλείπει τον 28ο μέχρι και τον 32ο μεσημβρινό, όπου συμπεριλαμβάνεται και το Καστελόριζο. Δίνει περιορισμένη επήρεια σε μεγάλα ελληνικά νησιά όπως είναι η Ρόδος, η Κάρπαθος και η Κρήτη, όπως «βέβαια» και στην Κάσο. Τέλος, δεν δίνει καθόλου επήρεια, ναι, απίστευτο, αλλά αληθινό, στα νησιά νότια της Κρήτης, όπως το Κουφονήσι, που έχουν αυτοτελή οικονομική ζωή. Πρόκειται για μία από τις «5» αμαρτίες-πληγές της συμφωνίας. 

Πώς καλύπτει η κυβέρνηση της ΝΔ την παράδοσή της στις διεκδικήσεις της Αιγύπτου; Με μια απλή υποχώρηση. Έφτιαξε διεθνή συμφωνία χωρίς σημεία βάσης οριοθέτησης, χωρίς συντεταγμένες για τα ελληνικά νησιά. Προσδιορίστηκαν μόνο οι συντεταγμένες της γραμμής οριοθέτησης, διαχωρισμού της ΑΟΖ. Επιπλέον, από τη συμφωνία λείπει η πρόβλεψη για παραπομπή τυχόν μελλοντικών διαφορών σε Διεθνές Δικαστήριο. Τέλος, ο διαχωρισμός της ΑΟΖ έγινε μάλλον σε αναλογία 40% με 60%, ούτε καν 45%-55% όπως αρχικά ανακοινώθηκε. Λέω μάλλον διότι δεν υπάρχουν σημεία βάσης (αφετηρίας, δηλαδή, της οριοθέτησης). Η Ελληνική πλευρά υποχώρηση σε όλη τη γραμμή και με κολπάκια προσπαθεί να διευκολυνθεί στην επικοινωνία της δήθεν μεγάλης επιτυχίας. Αυτό στα απλά ελληνικά λέγεται λαθροχειρία (όπου λαθροχειρία ορίζεται «η αφαίρεση που γίνεται με επιτήδειο, μη αντιληπτό τρόπο»). 

 

ΥΓ.1  Μου γράφουν στελέχη της δεξιάς και ακόμα πιο συχνά δεξιά  τρολ, να μην δημοσιεύω απόψεις μου. Να αυτολογοκριθώ, διότι με όσα λέω καταλαβαίνουν τρίτοι τις αδυναμίες της συμφωνίας με την Αίγυπτο. Είναι καταπληκτικοί, δεν τους φταίει η κακή συμφωνία και οι νεοδημοκρατικές υποχωρήσεις, αλλά η επισήμανσή τους.

ΥΓ.2 Στο ίδιο μοτίβο μου γράφουν να μην εξηγώ τι έγινε με την συμφωνία της ΑΟΖ με Αίγυπτο διότι θα χρησιμοποιήσουν τις «αποκαλύψεις» οι Τούρκοι. Δεν έχουν καταλάβει ότι το διάβασμα των χαρτών δεν είναι κάτι το δύσκολο για τους ειδικούς. Απλώς είναι αδύνατο για τον Δένδια και τον Μητσοτάκη. Αλλά αυτό είναι άλλου είδους πρόβλημα.

ΥΓ. 3 Κάποιοι άλλοι μου λένε γιατί δεν υπέγραψα εγώ τη συμφωνία. Η απάντηση είναι απλή: διότι το περιεχόμενο της σημερινής είναι απαράδεκτο. Μάλιστα, ουδέποτε μπορούσα να φανταστώ ότι θα υπήρχε ελληνική κυβέρνηση που θα έκανε σε όλα και σε όλη τη γραμμή υποχώρηση. 

ΥΓ. 4 Κάποιοι μου λένε ότι η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κάνει τη συμφωνία στο πόδι, διότι ήταν το «timing» που πίεζε. Ομολογώ ότι δεν ήξερα ότι υπάρχει «timing» που επιτρέπει, και μάλιστα επιβάλλει, υποχωρήσεις χωρίς αρχές (η περιγραφή της λέξης ενδοτισμός).

ΥΓ. 5 Τέλος, έμαθα από τον ίδιο τον Δένδια ότι πήγε στο Κάιρο χωρίς να ξέρει ότι θα υπέγραφε. Πιθανολογώ ότι δεν κατάλαβε και τι υπέγραψε. Το ερώτημα είναι άλλο, ο Πρωθυπουργός ήξερε τι πήγαινε να κάνει ο Δένδιας; Αν ναι, γιατί δεν του το είπε; Αν όχι, τότε δεν γνώριζε ολόκληρη η κυβέρνηση τα της συμφωνίας;

 

Νίκος Κοτζιάς:Οι Πέντε πληγές: δεν είναι συμβιβασμός, είναι της συμφωνίας για την ΑΟΖ με Αίγυπτο

Οι Πέντε πληγές: δεν είναι συμβιβασμός, είναι υποχώρηση. 

Ανάλυση της συμφωνίας για την ΑΟΖ με Αίγυπτο

Η Αίγυπτος είναι μια φίλη και σύμμαχος χώρα. Έχουμε κοινή ΑΟΖ και καλά είναι να την προσδιορίσουμε, οριοθετήσουμε και ανακηρύξουμε. Πολλά χρόνια διαπραγματευόμαστε μαζί της, καλή τη πίστη. Διότι και εκείνη είναι μια χώρα που πιστεύει και εφαρμόζει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, αναγνωρίζει ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα και άλλες θαλάσσιες ζώνες. 

Σε κάθε διαπραγμάτευση, που γίνεται με την κοινή αποδοχή του διεθνούς δικαίου, εμφανίζονται διαφωνίες για τις προβλέψεις εφαρμογής του. Το νόημα της διαπραγμάτευσης είναι να βρεθεί ένα πακέτο έντιμου συμβιβασμού, όπου η κάθε πλευρά θα «κερδίζει» μέρος των αντικειμένων διαφωνίας. Στη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την ΑΟΖ έχουμε το καταπληκτικό φαινόμενο ότι ως προς τα υπό διαπραγμάτευση θέματα, εξετάζοντας τους χάρτες, η Ελλάδα αποδέχτηκε το σύνολο των αιγυπτιακών αιτιάσεων και αιτημάτων και δεν πήρε τίποτα από τα υπό διαπραγμάτευση θέματα. Ουσιαστικά, όπως έκανε και με την ΑΟΖ με την Ιταλία, έδωσε στην άλλη πλευρά ότι ζητούσε και δεν πήρε τίποτα στα πλαίσια της διαπραγμάτευσης. 

Στις πολύχρονες διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο είχαν προκύψει 5 σοβαρά ζητήματα που επειδή δεν είχε βρεθεί ακόμα συμβιβασμός, δεν έγινε δυνατό να υπογραφεί μια συμφωνία. Επειδή μερικοί με ρωτούν και «γιατί δεν την κλείσατε εσείς» η απάντηση είναι πολύ απλή: διότι τέτοιες συμφωνίες δεν κλείνονται άρον-άρον με υποχώρηση σε όλη τη γραμμή. Αλλιώς δεν χρειάζεται διπλωματία. Δηλώνεις ότι δεν ζητάς τίποτα, ότι θα παραχωρήσεις ότι σου ζητηθεί και η συμφωνία είναι έτοιμη. Τέτοιες συμφωνίες εγώ δεν έκανα ποτέ και δεν θα υπέγραφα ποτέ. Ασφαλώς σε μια διαπραγμάτευση πακέτο δεν θα τα έπαιρνε κανείς όλα. Σωστό. Αλλά δεν θα έπαιρνε και η άλλη μεριά όλα, ως συνέβη.

Η Αίγυπτος με την Κύπρο έχει συμφωνήσει σε ΑΟΖ με την εφαρμογή της αρχής της μέσης γραμμής. Με την Ελλάδα, «παραδόξως», δεν ήθελε να κάνει ανάλογη συμφωνία. Ήθελε να εφαρμοστεί και η αρχή της αναλογικότητας (των ακτών, δηλαδή, των σημείων βάσης). Η αρχή αυτή επιδιώκεται, σε ορισμένα σημεία, από την Τουρκία. Η συμφωνία της ΑΟΖ με την Αίγυπτο δεν χωρίζει την μεταξύ μας ΑΟΖ σε δύο ίσα τμήματα, αλλά δίνει σε αυτήν 55% και σε μας 45%. Άρα δεν εφαρμόστηκε «σκέτη» η αρχή της μέσης γραμμής.

Δεύτερο, η συμφωνία με την Αίγυπτο δεν είναι τμηματική μόνο προς Ανατολάς, όπως εκείνη πάντα ζητούσε, αλλά στη συμφωνίας και ως προς τα δυτικά. Δεν φτάνει μέχρι τα σύνορα Αιγύπτου και Λιβύης. Αυτό σημαίνει ότι είναι κουτσουρεμένη προς τα δυτικά χωρίς να υπάρχει το επιχείρημα ότι δεν θέλει «η Αίγυπτος εντάσεις με Τουρκία». Αυτό το κουτσούρεμα έγινε και στην ΑΟΖ με την Ιταλία. Η τελευταία δεν έφτασε μέχρι το νότο, εκεί που νοητά ξεκινά η ΑΟΖ της Λιβύης προκειμένου να μην της αφήσει περιθώρια να πράξει και άλλες παρανομίες. 

Τρίτο και πολύ σημαντικό, στα νότια του νομού Λασιθίου ανήκει συστάδα νησιών και βραχονησίδων. Τρία από αυτά, Τρόχιλος, Στρογγυλό και Κουφονήσι, έχουν μεγάλη σημασία ως σημεία βάσης καθορισμού της ΑΟΖ με την Αίγυπτο (το ίδιο ισχύει για το Γαϊδουρονήσι ή, αλλιώς, Χρυσή) . Το μεγαλύτερο από αυτά, το Κουφονήσι, έχει δική του οικονομική ζωή. Με μεγάλο, κόπο, χάρη και στη βοήθεια του «Πράττω» Ιεράπετρας, συνέλεξα όλα τα αποδεικτικά στοιχεία. Φωτογραφίες, διαφημιστικά φυλλάδια από την επιχείρηση επί του νησιού, φυλλάδια των πλεούμενων που μεταφέραν τους τουρίστες στο Κουφονήσι κοκ. Δηλαδή, είχαμε αποδείξεις ότι το νησί διέθετε αυτοτελή οικονομική ζωή και άρα είχε όλα τα δικαιώματα των νησιών όπως προβλέπει το Δίκαιο της Θαλάσσης. Όπως διαβάζω τους χάρτες που δημοσιεύτηκαν, δεν αποδόθηκε επήρεια σε αυτή τη συστάδα νησιών, ούτε καν στο Κουφονήσι. Μετά τον περιορισμό των διαπόντιων νησιών πάνω από Κέρκυρα σε επήρεια 70% και στις Στροφάδες (δύο νησιά στη διαγώνιο ανάμεσα σε Πελοπόννησο και Ζάκυνθο) στο 32%, τώρα η Κυβέρνηση συμφώνησε για το Κουφονήσι στο 0%. Όποιος δεν καταλαβαίνει τι επιπτώσεις έχει αυτό για νησιά που στην πλάτη τους δεν έχουν ελληνική ακτογραμμή αλλά εκείνη τρίτης χώρας, είναι το λιγότερο ανόητος και το περισσότερο επικίνδυνος. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι στον χάρτη, από το σημείο Ε προς D, η ΑΟΖ κινείται σε αντίστροφη φορά από εκείνη της γεωγραφίας!

Τέταρτο, τα μεγάλα ελληνικά νησιά, όπως η Κάρπαθος και η Κάσος, ακόμα και η Ρόδος έχουν περιορισμένη επήρεια. Είναι ολοφάνερο ότι πρόκειται για μια υποχώρηση άνευ αρχών και στοιχειώδη διαπραγμάτευση.

Πέμπτο, εξίσου σημαντικό και προβληματικό με τα δύο προηγούμενα. Προς ανατολάς, η χάραξη της ΑΟΖ γίνεται μέχρι τον 28ο μεσημβρινό. Τέμνει δε στη μέση την Ρόδο (άλλο κατόρθωμα και αυτό). Όταν μας το προτείναν αυτό οι Αιγύπτιοι το απορρίψαμε χωρίς καμία δεύτερη κουβέντα. Θα πει η κυβέρνηση ότι αφού κατέληξε σε μια τμηματική οριοθέτηση, τι πειράζει που δεν συμπεριλαμβάνει και ολόκληρη τη Ρόδο; Η απάντηση είναι απλή: (α) Η Τουρκία πάντα αμφισβητούσε ότι υπάρχουν ελληνικά δικαιώματα από τον 28ο μεσημβρινό μέχρι τον 32ο. Κατά συνέπεια η Ελλάδα ντε φάκτο αποδέχεται ότι πρόκειται για αμφισβητούμενη περιοχή, με την δική της υπογραφή. (β) Ακριβώς δίπλα εκεί που τελειώνει η χαραχθείσα γραμμή ξεκινά η χάραξη της ΑΟΖ που έχει προτείνει η Τουρκία στην Αίγυπτο. Με αυτό τον τρόπο, λοιπόν, η Αίγυπτο δεν χάνει η ίδια σπιθαμή ΑΟΖ. Απώλειες έχει μόνο η Ελλάδα και σημαντικές. Δεν υπάρχει προηγούμενο τέτοιας υπονόμευσης της θέσης των ελληνικών νησιών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Συμπέρασμα: σε όλα τα υπό διαπραγμάτευση θέματα η Ελλάδα έκανε υποχωρήσεις. Παραχώρησε δικαιώματα σε τρίτους. Όπως και με την Ιταλία δεν πήρε τίποτα από τα «αμφισβητούμενα», ενώ τα έδωσε όλα. Η συμφωνία που έκανε, όπως και με την Ιταλία αποδυναμώνει κάθε μελλοντική διαπραγματευτική της θέση, τόσο με την Αλβανία, όσο και πολύ περισσότερο με την Τουρκία.

Η συμφωνία δεν είναι ένας καλός συμβιβασμός με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Μακάρι να ήταν. Στην πραγματικότητα υποχωρήσεις έκανε μόνο η μία πλευρά σε βάρος των μακρόχρονων συμφερόντων και δικαιωμάτων της. Οι μονομερείς υποχωρήσεις δεν συνιστούν συμβιβασμό. Διότι σε κανένα σημείο η Αίγυπτος δεν έκανε πίσω από τις θέσεις που πρόβαλε εδώ και χρόνια στις διαπραγματεύσεις. Αντίθετα, η Ελλάδα έκανε πίσω απ’ όλες τις διαπραγματευτικές της θέσεις. Δυστυχώς.   

ΥΓ.1 Διαβάζω σοβαρούς ανθρώπους που δέχονται, όπως λένε τους συμβιβασμούς, καλά κάνουν. Απλά να μας πουν και σε μας σε πιο σημείο της συμφωνίας έγιναν συμβιβασμοί. Που ακριβώς έκανε η Αίγυπτος πίσω, όπως έκανε η Ελλάδα. 

ΥΓ.2 Είναι καταπληκτικό πώς οι ψευδομακεδονομάχοι προκειμένου να καλύψουν τις υποχωρήσεις της δεξιάς τους, ανακάλυψαν την λέξη συμβιβασμό.

ΥΓ.3 Παιδιά, άλλο συμβιβασμός και άλλο υποχώρηση. Τουλάχιστον αυτό πρέπει να το μάθετε.

ΥΓ.4 Η συμφωνία αυτή, είναι ως η Ελλάδα, που σήμερα έχει 6 μίλια αιγιαλίτιδα ζώνη σε όλα τα νησιά της, να παραιτηθεί από το δικαίωμα επέκτασης σε όλα τα σημεία, και, ταυτόχρονα, να πανηγυρίζει ότι τα «βρήκε» με την Τουρκία. Αλλά αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση, αλλά παράδοση. Σημειώνω δε, ότι υπήρξε ελληνική κυβέρνηση έτοιμη να υπογράψει συμφωνία με την Τουρκία σε αυτή τη βάση.