Τα κλασσικά έργα του Μαρξ, του Έγκελς και του Λένιν έχουν κυκλοφορήσει σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου και εξακολουθούν να επανεκδίδονται ακόμα και σήμερα. Μιλάνε απλά, με ειλικρίνεια, χωρίς να αποφεύγουν τις δυσκολίες και χωρίς να πέφτουν στην παγίδα της επιφανειακής προπαγάνδας.
Του Άγγελου Τσέκερη
Όχι γιατί περιλαμβάνουν δόγματα και τσιτάτα κατάλληλα για απομνημόνευση. Αλλά γιατί, αν διαβαστούν μέσα στο ιστορικό πλαίσιο στο οποίο γράφτηκαν, δείχνουν πόσο υποδειγματικός είναι ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν τα θεωρητικά και πολιτικά προβλήματα. Μιλάνε απλά, με ειλικρίνεια, χωρίς να αποφεύγουν τις δυσκολίες και χωρίς να πέφτουν στην παγίδα της επιφανειακής προπαγάνδας,
Και, το πιο σημαντικό, απευθύνονται στους «κολασμένους της γης», τους «από κάτω», βοηθώντας τους να ακονίσουν το μυαλό τους, να βαθύνουν την κριτική τους σκέψη και να προσεγγίσουν τον κόσμο που τους περιβάλλει μέσα από την γνώση. Η μπροσούρα του Λένιν «Αριστερισμός, παιδική αρρώστια του Κομμουνισμού», που γράφτηκε και εκδόθηκε το 1920, είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα αυτής της κατηγορίας.
Γιατί γράφτηκε ο «Αριστερισμός»
Μετά το τέλος του Α Παγκόσμιου Πολέμου, η κατάσταση που επικρατούσε σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, δεν ήταν σε καμία περίπτωση σταθερή. Οι νικητές λεηλάτησαν του ηττημένους και τις ζώνες επιρροής τους. Όμως οι οικονομίες των κρατών δεν μπορούσαν να ανακάμψουν. Οι φτωχότερες τάξεις υπέφεραν. Και συνειδητοποιούσαν ότι είχαν στείλει να τα παιδιά τους να σκοτωθούν σε έναν πόλεμο χωρίς κανένα ηθικό έρεισμα από καμία πλευρά. Στις συνθήκες αυτές, η ακτινοβολία της Οκτωβριανής επανάστασης πέρα από τα σοβιετικά σύνορα. μεγάλωνε συνεχώς. Ένα μεγάλο κομμάτι της εργατικής τάξης στην Ευρώπη, πειθόταν ότι δεν έχει τίποτα να περιμένει από το αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Και ότι η ιστορία ήταν με το μέρος των Σοβιέτ.
Ακόμα και αν τα κόμματα που εκπροσωπούσαν τους εργάτες ήταν πιο μετριοπαθή, η προλεταριακή κοινωνική βάση παρακολουθούσε με μεγάλη προσοχή τις εξελίξεις στην Σοβιετική Ένωση και πειθόταν ότι αυτός ήταν ο ιστορικός δρόμος για την οριστική ήττα του ληστρικού καπιταλισμού, την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και την επικράτηση της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ο πανικός που καταλάμβανε τις αστικές τάξεις μπροστά στον κίνδυνο του μπολσεβικισμού, ενίσχυε τις τάσεις αυτές. Την ίδια στιγμή, μαζί με την χρεωκοπία της αστικής τάξης ερχόταν και η χρεωκοπία των κομμάτων της Δεύτερης Διεθνούς, που είχε υποστηρίξει την κτηνώδη σφαγή του πολέμου. Σε όλες τις χώρες, οι γέφυρες ανάμεσα στους οπορτουνιστές σοσιαλδημοκράτες και στους υποστηρικτές της ρωσικής επανάστασης κόπηκαν.
Κομμουνιστικά κόμματα άρχισαν να ιδρύονται σε όλο τον κόσμο. Στις συνθήκες αυτές, με πρωτοβουλία των μπολσεβίκων, που είχαν μετονομαστεί σε κομμουνιστές, συγκροτήθηκε η Τρίτη Διεθνής, σαν κέντρο συντονισμού αυτών των κομμάτων. Η επαναστατικές διαθέσεις που επικρατούσαν στην εργατική τάξη της Ευρώπης, είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία κάποιων υπερεπαναστατικών τάσεων στο νεογέννητο κομμουνιστικό κίνημα.
Οι τάσεις αυτές αρνιόντουσαν την συμμετοχή στα αστικά κοινοβούλια ή στα ρεφορμιστικά συνδικάτα, καταδίκαζαν κάθε είδους συμβιβασμό με το αστικό πολιτικό σύστημα και επεδίωκαν έναν καθαρό δρόμο προς την προλεταριακή επανάσταση, χωρίς ενδιάμεσα στάδια. Ο Λένιν έγραψε τον «Αριστερισμό», ακριβώς για να μεταδώσει στους εκτός Σοβιετικής Ένωσης κομμουνιστές την πείρα της μπολσεβίκικης επανάστασης και να πολεμήσει τις τάσεις αυτές.
Γιατί διαβάζεται ο «Αριστερισμός»
Σε καμία περίπτωση, το εξαιρετικό αυτό κείμενο δεν ενδείκνυται για δογματικές και μηχανιστικές μεταφορές, έξω από το ιστορικό του πλαίσιο. Στον σημερινό αναγνώστη, όμως, 98 χρόνια μετά την έκδοσή του εξακολουθεί να προσφέρει πολλά πράγματα.
Πρώτα από όλα έναν διαυγή τρόπο σκέψης, που προσεγγίζει το θέμα από τις δυσκολίες του και δεν προσπαθεί να δώσει εύκολες απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα. Δεύτερον μια καθαρά πολιτική στάση, που εστιάζει στις διαφωνίες, χωρίς να αμφισβητεί τις προθέσεις, τα κίνητρα και την ειλικρίνεια αυτών με τους οποίους διαφωνεί. Τρίτον την παρακαταθήκη ότι ανεξάρτητα ποια γραμμή επιλέγεις να ακολουθήσεις, το σημαντικότερο από όλα είναι η εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, η πίστη στις δικές σου δυνάμεις και η βεβαιότητα για τον σκοπό που υπηρετείς.
Το πιο σημαντικό όμως, που προσφέρει είναι την ικανοποίηση να μελετά κανείς τα πολιτικά προβλήματα που προσεγγίζει το βιβλίο, ανακαλύπτοντας ομοιότητες, αναλογίες ή διαφορές με άλλες πολιτικές και κοινωνικές συγκυρίες και ιστορικές περιόδους. Το βιβλίο «Αριστερισμός, παιδική αρρώστια του Κομμουνισμού» που προσφέρει η Αυγή, αποτελεί ανατύπωση της έκδοσης τσέπης, που κυκλοφόρησαν οι εκδόσεις «Θεμέλιο», στο πλαίσιο της ιστορικής σειράς «Μαρξιστική σκέψη», που αγαπήθηκε από πολλές γενιές ανθρώπων της ελληνικής αριστεράς.
Η «Αυγή» ευχαριστεί θερμά το «Θεμέλιο» και προσωπικά τον Θόδωρο, την Δέσποινα και την Άννα Μαλικιώση, για την πολύτιμη βοήθεια και συνεισφορά στην έκδοση αυτή.
Η ΑΥΓΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου