Ένα πρωτοποριακό νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της θέσης των γυναικών στο δημόσιο και ιδιωτικό βίο

Άρθρο της Γενικής Γραμματέα Ισότητας των Φύλων, Φωτεινής Κούβελα για το νομοσχέδιο για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας

Το νομοσχέδιο για την πραγμάτωση και εμπέδωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλη βίας, είναι μια ακόμη νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης, εστιασμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ισότητα των φύλων.

Ειδικότερα, το σχέδιο νόμου με τίτλο «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και  καταπολέμησης της έμφυλης βίας – Ρυθμίσεις για την απονομή Ιθαγένειας - Διατάξεις σχετικές με τις εκλογές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ», συζητιέται αυτές τις μέρες στη Βουλή των Ελλήνων και αναμένεται σύντομα να ψηφιστεί.

Πρώτη φορά νομοθετείται αυτοτελές θεσμικό πλαίσιο για την ισότητα μεταξύ των φύλων και την εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών, το οποίο διέπεται από μια συνολική θεώρηση των έμφυλων σχέσεων και χωρίς να αντιμετωπίζεται το γυναικείο φύλο ως «ως ειδική κατηγορία», όπως ισχύει με τις μέχρι σήμερα διατάξεις και ρυθμίσεις του οικογενειακού και εργατικού δικαίου, του δικαίου κοινωνικής ασφάλισης, τις κοινοτικές οδηγίες και τις διεθνείς συνθήκες, που η χώρα μας έχει κυρώσει ή ορίζει το Σύνταγμα μας.

Διατρέχει οριζόντια το σύνολο των βιοτικών και έννομων σχέσεων, ιδιωτικού και δημοσίου δικαίου, αποσκοπώντας στην εμπέδωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και στην καταπολέμηση της έμφυλης βίας, μέσα από στοχευμένες πολιτικές παρεμβάσεις, που αναμετρώνται με παγιωμένες πρακτικές και νοοτροπίες έμφυλων διακρίσεων και ανισοτήτων.

Επιδιώκουμε να θέσουμε τις βάσεις και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την πραγμάτωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και την άρση των έμφυλων διακρίσεων σε όλα τα πεδία της δημόσιας, κοινωνικής και οικονομικής ζωής, με την πρόβλεψη πολιτικών, μέτρων και δράσεων, που θα υλοποιούνται εκ μέρους της Πολιτείας, με συνοδοιπόρους την κοινωνία των πολιτών και τις φεμινιστικές οργανώσεις.

Προσδιορίζονται, μέσω αυτού, οι βασικές έννοιες, οι  μηχανισμοί και οι φορείς για την πραγμάτωση της αρχής της ίσης μεταχείρισης των φύλων, η ενσωμάτωση της εν λόγω αρχής στις δημόσιες πολιτικές και στον ιδιωτικό βίο, καθώς και η διαμόρφωση και οργάνωση ενός δικτύου μόνιμων δομών, ανά τη χώρα, με αντικείμενο δράσης την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.

Για το σκοπό αυτό, προβλέπεται η λειτουργία ενός ολοκληρωμένου Δικτύου δομών και υπηρεσιών με αντικείμενο την προσφορά ψυχοκοινωνικής στήριξης, νομικής συμβουλευτικής, αλλά και ασφαλούς διαμονής στις γυναίκες θύματα έμφυλης βίας. Πρόκειται, κατά πρώτον, για τα Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών, που λειτουργούν υπό τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) του Υπουργείου Εσωτερικών ή υπό τους Δήμους, κατά δεύτερον, για τους Ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών, που λειτουργούν υπό τους Δήμους και, κατά τρίτον, για την 24ωρη πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, που λειτουργεί υπό τη ΓΓΙΦ.

Περαιτέρω, προβλέπεται για πρώτη φορά η εκπόνηση «Σχεδίων Ισότητας», ολοκληρωμένων δηλαδή παρεμβάσεων, που εκπονούνται από επιχειρήσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, εφαρμόζονται μετά από ανάλυση της υφιστάμενης κοινωνικής πραγματικότητας και θέτουν συγκεκριμένους στόχους, στρατηγικές και πρακτικές για την επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, καθώς και η απονομή «Σήματος Ισότητας» από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών, ως τίτλου επιβράβευσης για την εφαρμογή πολιτικών ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών των εργαζομένων γυναικών και ανδρών.

Επίσης, εντάσσει τη διάσταση του φύλου στους δημόσιους προϋπολογισμούς και στη σύνταξη των διοικητικών εγγράφων με απαγόρευση της χρήσης διατυπώσεων που υποκρύπτουν ή εμπεριέχουν έμφυλη διάκριση, ενώ εμπεριέχει την παραβίαση της αρχής της ισότητας, των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα εργασίας και απασχόλησης, τη χρήση γλώσσας με έμφυλη διάκριση, στο Πειθαρχικό Δίκαιο.

Εξάλλου, για την περαιτέρω ενθάρρυνση της ενεργούς συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική ζωή του τόπου και την ενίσχυση της εκπροσώπησής τους στο Κοινοβούλιο, στο σχέδιο νόμου περιλαμβάνεται πρόβλεψη για αύξηση του ποσοστού ανά φύλο σε ποσοστό τουλάχιστον ίσο με το 40% του συνολικού αριθμού των υποψηφίων ανά εκλογική περιφέρεια, για τις βουλευτικές εκλογές, (έχει ήδη θεσμοθετηθεί στις αυτοδιοικητικές  εκλογές με τον Κλεισθένη), ενώ σε ό, τι αφορά τη συγκρότηση των συλλογικών οργάνων της Διοίκησης, θεσπίζεται κύρωση περί μη νόμιμης συγκρότησής τους , όταν δεν τηρείται το οριζόμενο ποσοστό.

Επιπλέον, θεσμοθετούνται τα Αυτοτελή Γραφεία Ισότητας στις Περιφέρειες, στην ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ, οι Επιτροπές Ισότητας στους δήμους και αναβαθμίζονται οι Περιφερειακές Επιτροπές Ισότητας.

Στον τομέα της εκπαίδευσης, περιλαμβάνεται η αποτύπωση της διάστασης του φύλου τόσο στις δράσεις και στα προγράμματα σπουδών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όσο και στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στην εκπαιδευτική διαδικασία εν γένει.

Στους τομείς της υγείας και της κοινωνικής αλληλεγγύης, εντάσσεται η διάσταση του φύλου στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών για την σωματική και ψυχική υγεία, καθώς και την κοινωνική αλληλεγγύη και ενίσχυση ευπαθών ομάδων γυναικών. Παράλληλα, χορηγείται άδεια επτά (7) εργάσιμων ημερών με πλήρεις αποδοχές στις εργαζόμενες που εφαρμόζουν μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Τέλος, στον τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της διαφήμισης προωθούνται ρυθμίσεις που αποβλέπουν στην πραγμάτωση της αρχής της ισότητας των φύλων, καθώς και στην εξάλειψη των στερεοτύπων που σχετίζονται με το φύλο (κώδικες δεοντολογίας, συμβάσεις αυτοδέσμευσης, κανόνες αυτορρύθμισης, ΕΣΡ), ενώ προβλέπεται ρητή απαγόρευση αναπαραγωγής διαφημιστικών, τηλεοπτικών ή ραδιοφωνικών μηνυμάτων με χρήση λόγου που εμπεριέχει έμφυλη διάκριση.

Γενικότερα, προβλέπονται ετήσιες εκθέσεις με τις πολιτικές ισότητας από τους δημόσιους φορείς, καθώς και ενημέρωση της ΓΓΙΦ, η οποία θα παρακολουθεί την εξέλιξη αυτής της απαιτητικής, αλλά -όσο ποτέ άλλοτε- απαραίτητης διαδικασίας.

left.gr